Sayfalar

16 Ocak 2020 Perşembe

MOYMUL... MOYMUL'LU OLMAK... FEDERE DEVLET MOYMUL...
MOYMULLU OLMANIN SİMGESİ MOYMUL SPOR
Moymul, Moymul'lu olmak, Federe Devlet Moymul, Moymullu olmanın simgesi Moymul Spor...
Moymul'dan uzaklarda olan bir Moymul'lu olarak anlatmaya çalışacağım bu çok özel yeri ve kültürünü...
Başka bir yazı olacak..   1953 yılına gidelim..
   Halk evlerinin kültür faaliyetleri ve sporda öncü olduğu 1940'lı yıllarda Moymullu gençlerin çoğu Tavşanlı Gençlikspor'da top koşturuyorlarmış. Bir gün maçlardan birinde, topun dışarı çıkmasından sonra taç atışı kullanılacakmış. Moymullu sporculardan biri atışı geciktirince, takım arkadaşlarından biri, onun Moymullu olmasını da içine katarak küfür etmeye başlamış. Tabii takım arkadaşı böyle bir davranış içine girince, tribündeki taraftarlar da galeyana gelmiş ve toplu halde küfür etmeye başlamışlar.
Bunu içine sindiremeyen oyuncu ve yine aynı takımda yer alan diğer iki Moymullu arkadaşı,
'' Madem öyle, biz de  kendi kulübümüzü kurarız '' diyerek çalışmalara başlamışlar.
Bu karar, mahalle gençleri tarafından da heyecanla karşılanmış.
O zamanların muhtarlık binasını kulüp lokali olarak kullanmaya karar veren mahalleli, kovalarla harç ve çamur taşıyarak kendi elleriyle binayı baştan aşağı yenilemiş..

 1953 yılının 29 Ekim kutlamalarına bir gün kaldığı için, alelacele evlerden getirilen aletlerle Siyah-Beyaz çizgi çekip formalarını hazırlamışlar ve şenliklere formalarla katılmışlar.
Tabi ki kulübün açılışının 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'na denk gelmesi de her biri için ayrı gurur kaynağı olmuş.
Kulübün ilk adı Doğanspor Kulübü, renkleri ise Siyah-Beyaz olarak tercih edilmiş. Ancak, Federasyon aynı ad ve renklerde Edirne'nin Keşan İlçesinde bir kulüp olduğunu söyleyip buna itiraz edince, bu oluşuma kendi mahallelerinin adını koymaya karar vermişler ve Moymulspor'un bu günlere gelmesinin ilk adımları böyle atılmış.
Büyük fedakarlıklarla kurulan Moymulspor da o zamanlar, ekonomik sıkıntı nedeniyle işler imece usulü yürüyormuş. Kulüp kurucuları aralarında görev paylaşımı yaparak, kimi formaları yaptırıyor, kimi ayakkabıları, kimi ise topları alıyormuş.
Futbolcular ise hiçbir karşılık beklemeden kulüpleri için ellerinden geleni yapıyormuş.
Yazın mahallede yer alan ovada antrenmanlarını gerçekleştiren sporcular, kışın da Ünürüstü denilen tepede çalışıyorlarmış.
Ayakkabıları delik, formaları yırtık olsa da yılmadan top peşinde koşturan Moymullu gençler, hafta sonunu zor getirirlermiş.
Çünkü büyüklerin önünde futbol oynamak ve beğenilmek isteği onlar için her şeyden önemliymiş.
29 Ekim 1953'de kurulan, Cumhuriyet ile büyüyen Moymulspor mahallenin en güzel sevdası ve birleştirici güçlerinden biri..
Moymul'da futbol 7 den 77 ye herkes için bir tutku.
Kulüp Başkanları arasında Dedemin de bulunması bizler için ayrı bir gurur kaynağıdır.. 
29 Ekim 1953 de kurulan Moymulspor zaman içinde Tavşanlı İlçesinin ve Kütahya'nın yenilmez, örnek kulüplerinden biri durumunda ve üst liglerde Moymulluluk kültürünü temsil ediyor.
Eski zamanlardan benim hatırladığım yıllardan Moymulspor Kulüp binasının görüntüsü. Şimdi bu bina yok artık... Çocukluk ve gençlik arkadaşlıklarımız, düğünler, kulüp televizyonundan izlediğimiz Avrupa ve Dünya Şampiyonası Futbol maçları hala hatırımdadır. Orası, saygının ve sevginin okulu idi...

Moymulspor'un amblemi Karakartal..
Beşiktaş'ın kardeş takımı durumunda..

Moymul Ovası takımın adeta kutsal antrenman sahası gibi..

Günümüze kadar Milli takıma ve Süper Lig takımlarına yetiştirdikleri futbolcuları gönderdiler.
Moymulspor'da futbol eğitimi küçük yaşlardan başlıyor..





Moymul'da okullar ve takımlar düzeyinde özellikle kızlar voleybol da söz sahibiler..

Yazar Bülent Alpagut '' MOYMUL FEDERE DEVLET Mİ ? '' adlı yazısında Moymul'u ve Moymullu olmayı çok güzel anlatmış yazısında.
Kendisi neler mi yazmış ? ...
     '' Beni yıllar yılı meşgul eden bir konu şu Moymul'lu olma konusudur. Çünkü hep dikkat etmişimdir. Hangi Moymullu'yu görsem ve nereye gittiğini sorsam, '' Moymul'a gidiyorum '' demiştir. Sanırsınız ki Moymul bir belde, bir İlçe, veya uzak bir köydür. İşte bu ifade bir ayrıcalıktır. Moymullu'ya Moymul'a aittir. Bugüne kadar bu şekilde cevap vermeyi sürdürenleri bundan sonra böyle cevap vermekten vazgeçiremezsiniz.


Bakınız Tavşanlı Belediyesi sınırları içindeki 15 mahalleden birisi Moymul Mahallesidir. Bu mahallede oturanlara Moymullu denir.
Diğer mahallelerde oturanlara neden Yeni Mahalleli, Yıldırım Beyazıtlı, Hanımçeşmeli denmiyor ? Çünkü bu mahallelerde yaşayanların bir kısmı ilçeye dışarıdan gelmiştir. Bir kısmı beldelerden, köylerden göçmüştür.
Ama Moymul Mahallesinde Moymullular vardır.
Dikkat ediniz, Moymul Mahallesine girerken karşınıza Sarı Dede çıkar. Sarı Dede, Moymul Mezarlığının bir köşesindedir. Ben bu noktayı bir nizamiyeye benzetmişimdir. Nöbetçi dededir..
Mezarlıkta yatanlar doğma büyüme Moymulludur.
Moymul Mahallesi sakinleri örf ve adetleriyle hemen yanındaki Tavşanlı' diğer mahallelerinde ikamet edenlerin örf ve adetleri arasında belirgin farklar bulunur.
Moymullular bir sözcüğü farklı söylerler. Bu ayrıntı gibi görülebilir. Ama bu mahalle sakinine mahsusu bir ayrıcalıktır. Cümle kurmaları dahi özeldir.
Akşamüstü şöyle Moymul Mahallesi içinden geçin. Hele hele akşam yemeği yaklaşmışsa bir köşe başından, bir davlumbazlı pencereden, bir avlu kapısından  '' Bu saatte gitmek olmaz. Akşam edelim''  samimi teklifiyle karşı karşıya kalırsınız. Böyle bir teklifle diğer mahallelerimizde karşı karşıya kaldınız mı ?
   Tavşanlı'nın iki ovası vardır. Birisi Karakova, diğeri Moymul Ovasıdır. Bu ovalardan Karakova malesef iskana açılarak kaybedilmiştir. Ama Moymul Ovası bütün ihtişamı ile ayaktadır.Neden ayaktadır ?   Çünkü Tavşanlı'nın iki ovasından biri olan Moymul Ovası, Moymullular'ca sahiplenilmiştir. Bu ovanın avukatı Moymul Mahallesidir.Bu ova yüzünden Moymullu Hapislerde yattı.Bugün bunlardan bazıları hayattadır.
   Moymul Mahallesi'nde ikamet edenlerin ülkenin birçok yerinde ikamet edenler tarafından saygıyla ve sevgiyle anıldığını biliyorum. '' Tavşanlının birkaçına, Moymul'un üst başına ve Dedeler'in kaffesine selam '' diyenler, Moymul'u da unutamadıklarını her zaman göstermişlerdir. Moymul Mahallesi'nde üretken aileler vardır. Kaymağı,sütü,yoğurdu,peyniri onlar sayesinde sevdik. Aileler çocuklarını okutarak örnek aile oldular. Sportif faaliyetler sayesinde Tavşanlıda Moymul Mahallesi, adından hep bahsettirmiştir.Her Siyasi Parti Moymul'a özel bir ilgi duymuştur. Bazen ilçede partilerin kaderi Moymul'da çizilmiştir.
Şu bir gerçektir ; MOYMUL NE ZAMAN NEZLE OLMUŞSA, TAVŞANLI ÖKSÜRMÜŞTÜR.
Moymul Mahallesinin ağırlığı vardır.Boşuna ondan bahsedilirken '' Federe Devlet '' ifadesi kullanılmamıştır. Tavşanlı'nın sosyal, ekonomik ve kültürel başarılarında Moymul Mahallesini kimse göz ardı edemez. Akıllı olanların Moymul'u iyi analiz etmelerinde, iyi değerlendirmelerinde yarar vardır. ''
   Moymul; farklı özellikleri bulunan, sıcakkanlı, güvenilir, zeki, kültürlü insanların semti. 
Balıklı Parkı; Moymulluların ve çevre halkının sıcak yaz günlerinde en çok aranan ve gece yarılarına kadar ayrılamadığı şehrin sembol parklarından.
Balıklı yolu toz oldu
Yar gitti gelmez oldu
Ya haberin, ya kendin
Yürek dayanmaz oldu..
   Balıklı havuzunun serin sularına gömdüğü ayrılık sıkıntısını manilerinde dile getiren gençlerin bugünün ekonomik, sosyal ve kültürel stresi içindeki insanına da kucak açıyor Balıklı.
Serin havası soğuk ve nezih görüntüsüyle..
Balıklı havuzunun ve içindeki balıkların kutsal olduğuna inanılıyor.

Bundan tahminen 700 yıl önce Horasan erenlerinden el alan, düşünce ve inançlarını yaymak üzere Anadolu'ya gelen Hacı Bektaş-ı Veli  Suluca Karacahöyük'te yerleştiğinde sadık müridi Sarı İsmail de yanında idi.Bir süre sonra sadık erenlerini Anadolu içlerine gönderme zamanı geldiğine karar verdi. Ve Sarı İsmail'i yanına çağırarak ;
- Gel bakalım benim sadık İsmail'im bak şu yayımın kirişindeki iğde dalı çeliğe, onu fırlatıyorum. Düştüğü yeri bul ki, bu topraklarda gerçek sahibini bulsun. Dedi ve Ya Allah diyerek fırlattı. Ve dedi ki Sadık İsmail'ine;
- Sadrın her zaman feyz dolsun, destur ve himmet üzerine olsun...
   Gündüzler geceleri, geceler haftaları, Sadık İsmail de hocasının yayından fırlayan okunu aradı. Nihayet çelik Sadık İsmail'i, Sadık İsmail'de çeliği tanıdı. Tavşanlı'nın Dedeler Köyünde, Moymul'un yanı başında...
   MOYMUL'un Ünürüstü mevkii; Sadık İsmail'in çevreye en hakim yer olarak hizmette karar kıldığı mekan.. Ve burada başlıyor Moymul'un efsanesi..
Buralara ilk gelen Türkmenlerin çocuklarını okutmaya, maddi ve manevi şifalar dağıtmaya, imparatorluk kuracak nesillere milli değer yargıları vermeye. Derman arayan dertliler, İslam'a hizmeti dert edinenlerle dolar dolar taşar Sadık İsmail'in çevresi..
   Keles'in Oydas Köyü'nden bir baba ümitsizlik içerisindeyken kızının hastalığından, bir ümit der ve varır Sadık İsmail'in makamına ve şifa bulur kızı Dölek, son derece mutlu olan baba derki Sadık İsmail'e ;
- Hocam bende kız çok, Dölek'im hizmet etsin bu dergahta, sana evlatlık olsun der.
   Dölek kız yeni makamında su taşır, bulaşık yıkar, çamaşır yıkar, yemeğini yapar,sevilir hem hizmetinden, hem güzelliğinden. Güzelin düşmanı çok olurmuş, dergaha su getirirken lafla rahatsız ederler Dölek'i. Rahatsızlıktan rahatsız Sadık İsmail, sadık evladını rahatsız etmesinler diye şimdiki Balıklı havuzunun olduğu yere vurur asasını, fışkırır yerden pırlanta gibi sular. Çamaşır için su bulamayanlar kadınlar çamaşırlık yapar, hayvanını sulayacak çobanlar büyük akarlar koyarlar kaynağa, ihtiyarlar önünü gerer havuz yaparlar şöyle dibinde sohbet yapmak için, tarlasını sulamak için. 


Moymul isminin nereden geldiğini bir çok kaynaktan faydalanarak araştırdım.
Moymul '' mai bol - suyu bol '' anlamına geliyor.
Ayrıca Türk Dil Kurumu sözlüğünde Moymul, '' atmaca ve doğana benzeyen bir tür yırtıcı kuş '' anlamına gelmektedir.
   Sözü edilen bu kuş türünün Moymul yakınlarında bulunan Zincirli Kaya yakınlarında yaşadığı yöre halkı tarafından söylenmektedir.Ancak günümüzde burada böyle bir kuş türü yaşamamaktadır.Burada yaşayan bu kuş türünün nesli tükenmiş olmalıdır. 1953 yılında kurulan Moymul Spor Kulübünün ambleminin böyle bir kuşu andırması bu bilginin doğruluğunu ispatlar nitelikte.
   Moymul'un yerleşim olarak tarihi, Tavşanlı'nınki kadar eski. Bursa'dan Tavşanlı üzerinde Aizonai'ye ( Çavdarhisar ) giden ünlü seyyah Charles Texier Moymul'la ilgili olarak şu bilgileri vermektedir;
   '' Tavşanlı'dan ancak 4 km mesafedeki Mohimol (Moymul) ismindeki küçük kasaba, Rkyndokus nehrinin aktığı boğazın ağzındadır.Buranın elyevm, ismi meçhul bir kavmin merkez kadimi olduğuna kafi derecede delalet eden bazı asar-ı mimariye parçaları manzur olur. Mohimol kasabası da tebaşir arazi üzerinde ise de yanındaki Tekirdağ ismindeki dağın heyeti umumiyesi volkanidir. ''
   Bu bilgilerden anlaşıldığı üzere Moymul'da da yerleşim çok eskiye dayanmaktadır. Bir zamanlar üzerinde önemli bir şehir barındıran Moymul'da günümüzde o günlere dair sadece birkaç mağaradan başka kalıntılar mevcut değildir ya da bulunmayı beklemektedir.
   Yine 1836 Miladi yılda Tavşanlı'yı ziyaret eden bir diğer yabancı Hamilton, Moymul'daki antik dönem eserlerinden bahsetmiş ve bazı kitabelerin kopyalarını vermiştir. Ayrıca Tavşanlı'ya ait 6 kitabeden ve Moymul'da bulunan 8 kitabeden bahsedilmişse de bu kitabelerin ne olduğu veya nerede oldukları hakkında bilgi günümüzde mevcut değildir.
   Anadolu'nun Türk hakimiyetine girmesinden sonra (1071 Malazgirt Meydan Muhaberesi) Anadolu'nun Türkleşmesi ve Müslümanlaşması döneminde Moymul'un önemli bir yeri vardır.Çünkü Moymul, Anadolu'nun Türkleşmesi sürecinde ilk yerleşim yerlerinden biridir.
   Cumhuriyet'e kadar devamlı büyüyen Moymul büyümesini ve gelişmesini Cumhuriyet'ten sonra da devam ettirmiştir.Daha sonra Moymul Karyesi 1940 yılında köy halkının isteği doğrultusunda II.Dünya Savaşı sırasında belediye hizmetlerinden daha fazla yararlanmak maksadıyla Tavşanlı Belediyesi'ne bağlanmış ve köy Tavşanlı'nın bir mahallesi durumuna gelmiştir.Ancak artık mahalle statüsünde olan Moymul Tavşanlı Belediyesinden istedikleri faydaları görememişlerdir.Bu nedenle tekrar köy statüsüne dönme kararı alınmıştır.Ancak yapılan itiraz haklı görülmemiş ve Danıştay küçük bir yerleşim yerinin kendinden daha büyük bir yerleşim biriminden ayrılamaz kararını almıştır.
Bu olay Türkiye'de bir ilk istek ve Danıştay'dan çıkan karar da bu konuyla ilgili ilk karar olmuştur.
(Moymul İlkokulu'nda çok eski zamanlardan bir bayram kutlaması anısı.. Benim Öğretmenim Hasan Kayhan da var resimde ve diğer çok değerli eski öğretmenler..)
Okulum ile ilgili aklımdaki görüntüler 1978 yılından kalan siyah beyaz fotoğraftaki gibi. Sonradan eski okul binası ve bahçedeki yapıların tamamı yıkıldı yerlerine yenileri yapıldı ancak ben hala o eski hali hatırlarım... 



Hiç yorum yok :

Yorum Gönder