TÜRKİYE'NİN MİLLİ PARKLARI BİLİNÇLİ ZİYARETÇİLERİNİ BEKLİYOR.
TURKEY'S NATIONAL PARKS ARE WAITING CONSCIOUS VISITORS

Türkiye'nin eşsiz mirasları olan milli parklar; nadir ekosistemleri, jeolojik yapıları, doğal yaşlı ormanları, nadir bitki ve hayvan türleri, zengin kuş türleri bilinçli doğaseverleri bekliyor.
   Milli Park fikri dünyada ilk olarak ABD'de 1869 yılında ortaya atılıyor. Türkiye'de milli park terimi 1940'lı yılların sonlarına doğru kullanılmaya başlandı ve ilk olarak Yozgat Çamlığı Milli Parkı kuruldu.
Uluslararası Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) Milli Parkları şöyle tanımlıyor: '' Bilimsel ve estetik yönden olağanüstü biyolojik (bitki örtüsü ve yaban hayatı), ekolojik, jeolojik, coğrafi ve benzeri doğal yapısı ve arkeolojik, etnografik, antropolojik, mitolojik, tarih ve benzeri kültürel özellikler ve güzelliklerden bir veya birkaçına sahip; bilimsel, eğitsel, estetik, sportif, eğlence ve dinlenme bakımlarından ulusal ve uluslararası düzeyde öneme sahip en az 1000 hektar genişliğinde, kara ve su alanlarıdır. ''
Tanımda sözü edilen değerler dikkate alındığında Türkiye'nin çok zengin bir coğrafyaya sahip olduğu görülmektedir.
   Doğa yürüyüşleri ve kamplı faaliyetlerimi Milli Parklar içinde yapmak çok keyifli..
Türkiye'de Ağustos 2020 yılında 44 Milli Parkımız bulunuyor. Görüntüleri dahi ilk anda bizi heyecanlandırıyor ve kendilerine çekiyor..
Milli Parklarımızı kısaca tanıyalım.


1. Karagöl - Sahara Milli Parkı / Artvin

Göl, orman, yayla, üstün peyzaj değerleri ve manzara bütünlüğüne sahip Karagöl - Sahara ve yakın çevresini kapsayan 3766 hektarlık saha, 1994 yılında milli park ilan edildi. Şavşat'a 25 km uzaklıktaki Karagöl, ormanlar içinde bir heyelan gölü. Karagöl'ün doğu ve batısındaki ormanlık alanlar günübirlik ve kamp kullanımı için uygun.
   Şavşat'a 17 km uzaklıktaki Sahara bölgesi, Şavşat - Ardahan karayolu üzerinde.Ladin ve köknarlardan oluşan orman örtüsüne sahip. Kademeli olarak 1700-1800 metrelerdeki düzlükler ''Sahara Pancar Şenlikleri'' ne sahne oluyor.

Karagöl bölümünde kır gazinosu olarak da kullanılan bir tesis bulunuyor.

Sahara Kocabey Yaylası'nda ise Milli Parklar ve Av Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü'ne ait kır gazinosu, kamp olanakları, yayla evleri var.

2. Dilek Yarımadası - Büyük Menderes Deltası Milli Parkı / Aydın

1966' da Milli Park kapsamına giren milli park Aydın'ın Kuşadası ve Söke ilçeleri sınırları içinde yer alıyor. Milli Park 95 familyaya ait tür, alttür ve varyete düzeyinde 804 taksona ev sahipliği yapıyor.

Yarımada Akdeniz flora bölgesinde yer almasına karşılık birçok Avrupa Sibirya grubu türü de parkta yer alıyor.
Büyük Menderes Deltası, uluslararası öneme sahip ''A sınıfı sulak alan'' özelliği taşıyor. Avrupa Konseyi tarafından ''flora biyogenetik rezerv alanı'' kabul edildi. Dünyanın en nadir deniz memelisinden Akdeniz fokunun da yarımada kıyılarında yaşadığı biliniyor.

Yabandomuzu, vaşak, çakal, doğaya terk edilmiş yabani sığırlar,atlar ile bir çok hayvan türü yarımada faunasında bulunuyor.

Park sınırları içinde konaklama olanağı yok. Güzelçamlı, Davutlar, Kuşadası, Didim ve Söke'de birçok tatil köyü, otel, motel ve pansiyon bulunuyor.

3. Kovada Gölü Milli Parkı / Isparta

Eğirdir ilçesindeki 6534 hektarlık alan 1970 'te milli park ilan edildi. En önemli kaynak değeri Kovada Gölü olan milli park, yaban hayat zenginliği ve manzara noktalarıyla önemli bir cazibe merkezi. Eğirdir ilçe merkezine 24 km mesafede.

Eğirdir Gölü'nün bir uzantısı olan Kovada Gölü, aradaki dar vadinin alüvyonlarla dolması sonucunda bugünkü şeklini almış.Genişliği 9 km, ortalama derinliği 5 m yi bulan göl çevresinde doğal yaşam için önemli habitatlar uzanıyor. Alan % 71 gibi yüksek bir oranda ormanlık alanlarla kaplı. Kovada Gölü Milli Parkı sınırlarında 28 endemik bitki türü bulunuyor.

Alan içinde çadır ve karavanla konaklama mümkün.Milli Parkta konaklama tesisi bulunmadığından ziyaretçiler Eğirdir ilçesindeki tesislerden yararlanabilir.

4. Köprülü Kanyon Milli Parkı / Antalya

Köprülü Kanyon ve yakın çevresini kapsayan 36.614 hektarlık alan 1973 yılında Milli Park ilan edildi. Birbiriyle ilişkili çok sayıda ekosisteme sahip olan önemli kültür varlıkları da barındırıyor. Köprülü Kanyon Milli Parkı, Antalya'nın Manavgat ilçesi sınırlarında. Milli Parkın denizden yüksekliği 150 m ile 2500 m (Bozburun Dağı) arasında değişiyor. Alan tipik karstik yapılar, mağaralar, dik kayalıklar, pınarlar açısından çok zengin.

Köprüçay'ın aktığı kanyon ise Anadolu'da benzerleri içinde en etkileyici olanlardan biri. Çok sayıda pınarın çaya karıştığı kanyonun dibi yer yer neredeyse güneş ışığı almıyor. Köprülü Kanyon Milli Parkı'nda bulunan yaklaşık 400 hektarlık doğal servi ormanı, Akdeniz Bölgesi'ndeki en büyük doğal servi ormanı. Sedir ve Toros köknarıyla karışık olan karaçam ormanları da ekolojik açıdan çok önemli. Köprülü Kanyon Milli Parkı antik köprüler, Selge kenti kalıntıları gibi arkeolojik zenginliklere de sahip. Doğa yürüyüşleri için uygun parkurlara sahip milli parktan akan Köprüçay, Türkiye'nin önemli rafting merkezlerinden.Çay kıyısında ayrıca alabalık tesisleri bulunuyor.
5. Yedigöller Milli Parkı / Bolu

Bolu'nun kuzeyinde kalan Yedigöller Havzası'ndaki 2019 hektarlık orman alanı 1965 yılında milli park olarak korumaya alındı. Milli parka adını veren yedi göl, kuzeyden güneye 1500 metrelik bir mesafede sıralanıyor. Yedigöller'in en güzel mevsimleri ilkbahar ve sonbahar.

Parkta doğu kayınının baskın olduğu sarıçam, karaçam, Uludağ köknarı ve gürgenden oluşan karışık ormanlar bulunuyor.

Park sınırları içinde yaklaşık 240'a yakın bitki türü değişik zaman ve renklerde çiçeklenerek parkta çok güzel manzaralar oluşturuyor. Çam ve kayın ağaçlarıyla çevrili Büyükgöl, göllerin en büyüğü. Onu Nazlıgöl, Deringöl, Sazlıgöl, Küçükgöl, Seringöl ve İncegöl izliyor.

Milli Park kamp, günübirlik gezi, trekking gibi aktivitelerin yanı sıra yaban hayatını yakından izlemek için de ziyaretçilere zengin seçenekler sunuyor.

Kapankaya manzara seyir yerine çıkıldığında gölleri ve eşsiz peyzaj güzelliklerini görmek mümkün olduğu gibi, yol kenarındaki levhanın bulunduğu yerden patika takip edildiğinde Karaçam Anıt Ağacı da görülebiliyor.

Yedigöller'de bungalov ve çadırda kalınabiliyor.

 6. Ilgaz Dağı Milli Parkı / Kastamonu - Çankırı
Ilgaz Dağı ve yakın çevresinin 1088 hektarlık bölümü 1976 yılında milli park yapıldı.

Milli Park alanının tamamı 1997 yılında ilan edilen Kastamonu - Çankırı Ilgaz Kış Sporları Turizm Merkezi içerisinde kalıyor. Ilgaz, Karadeniz ile İç Anadolu bölgeleri arasındaki geçiş kuşağında.

Alanda 37 endemik bitki türü bulunuyor, bunlardan 3 bitki türünün bilinen dünya dağılımı Ilgaz Dağları ile sınırlı.

Alpin kuşak 2000 - 2200 metreden sonra başlıyor ve birçok endemik tür barındırıyor.

Ilgaz Dağı Milli Parkı'nın ormanları geyik, karaca gibi otobur büyük memeliler için ideal.

Ilgaz çevresinde yaban domuzu, boz ayı, kurt, tilki, porsuk, ağaçsansarı ve kayasansarı gibi memeli türleri var.

Ilgaz Dağı Milli Parkı'nda 1990'lı yıllardan bu yana kış turizmi etkinlikleri yapılıyor.

Milli park içinde ya da yakınında bulunan tesisler kayak için gelen ziyaretçilere hizmet veriyor.

Ziyaretçiler için milli park içinde oteller, ayrıca kış sporları için kayak pistleri bulunuyor.

7. Küre Dağları Milli Parkı / Kastamonu - Bartın
Küre Dağları nemli karstik ormanları, bitki türleri ve yaban hayat zenginliğiyle önemi uluslararası düzeyde kabul edilmiş ormanlar arasında.

Küre Dağları'nın batısında 37000 hektarlık alan 2000 yılında milli park ilan edildi.

Avrupa'da acilen korunması gereken '' 100 Sıcak Nokta'' dan biri Küre Dağları.

Kayın, gürgen, kestane, akçaağaç, dişbudak, Uludağ göknarı, karaçam, sarıçam ormanlardaki ağaç türleri arasında.

Önemli bitki alanı da kabul edilen parkta 675 bitki türü tespit edildi. '' Doğal arboretum '' olarak tanımlanan bölgede dev kayın ağaçları, doğal anıt olarak koruma altında. Türkiye'de varlığı bilinen 132 memeli türünden 40'ına burada rastlanıyor.

Pınarbaşı'na bağlı Muratbaşı köyündeki Valla Kanyonu, etekleri köknarlarla kaplı Yaralıgöz Dağı, Kokurdan Yaylası, Ilgarini Mağarası, Ilıca Şelalesi, Horma Kanyonu dağların hazineleri arasında.

Milli Park içinde konaklama olanağı yok.

8. Kuş Cenneti Milli Parkı / Balıkesir
Balıkesir'in Bandırma ilçesi sınırları içerisinde yer alan 64 hektarlık bölüm 1959 yılında Kuş Cenneti Milli Parkı ilan edildi.

Parkın sınırları 2005 yılında 24.047 hektara çıkarıldı.

Asya, Avrupa ve Afrika kıtaları arasındaki kuş göç yolları üzerinde yer alan milli parkın karakteristik canlı türü kuşlar. Ördek, kaz, sakarmeke, tepeli batağan, yeşilbaş, elmabaş patka, sutavukları, küçük akbalıkçıl, erguvani balıkçıl, gece balıkçılları, saz bülbül ve kamış bülbülleri, ak mukallit, sarı asma, çulha kuşu önem taşıyan türler arasında. Milli parkın en baskın su kuşu karabatak.

Kuş Cenneti Milli Parkı 266 kuş, 118 bitki, göldeki 23 balık ve çeşitli sürüngen türleri için yaşamsal öneme sahip.

Göl ve yakın çevresi 1981 yılında 1. derece doğal sit alanı statüsüne de sahip oldu.
Nesli tehlike altında olan Cobitis puncticulata adlı içsu balığı dünya üzerinde yalnızca bu gölde yaşıyor.

Gölün kuzeydoğusundaki Kuşcenneti köyünün yakınında kuş gözlem kulesinin de bulunduğu bir ziyaretçi merkezi var. Gölde tekne kiralayarak belli bir mesafeye kadar gezilebiliyor.

Mart Temmuz ayları arası ve Eylül Ekim ayları, kuş gözlemi için en uygun zamanlar. Manyas Gölü'nün güney kıyılarında derelerin oluşturduğu deltalar da görülmeye değer.
Burası Türkiye'nin ''kuş cenneti'' olarak tanınan ilk sulak alanı.

 Kuş Cenneti Milli Parkı'na kuş zenginliği ve başarılı koruma uygulaması nedeniyle 1975 yılında Avrupa Konseyi'nce A sınıfı Avrupa Diploması verildi.
Milli Parkta konaklama tesisi yok. Bandırma ve Erdek'te kalınabilir.
9. Beydağları (Olympos) Sahil Milli Parkı / Antalya
Antalya İl merkezinin 12 km güneybatısından başlayıp Kemer ve Kumluca ilçesi sınırlarında 100 km'lik sahil bandı boyunca uzanan alan 1972 yılında Beydağları (Olympos) Sahil Milli Parkı ilan edildi.

Antik Pamphylia ve Lykia sahilleri arasındaki milli parkın içerisinde Olympos, Phaselis, İdyros antik kentleri yer alıyor. Çamdağı Tüneli'nin güney ağzındaki Beldibi Mağarası 9 bin yıl önce kullanılıyordu.
Alan aynı zamanda zengin bir biyolojik çeşitliliğe, Göynük ve Beldibi gibi kanyonlara sahip.

Kızılçam ormanları deniz seviyesine kadar iniyor. Tahtalı (Olympos) Dağı, sahilin hemen yanı başında 2635 m yüksekliğe çıkıyor.

Olympos antik kentinde, kayaların çatlaklarından püsküren alevleriyle insanı büyüleyen Yanartaş, efsanelere konu olmuştu.

Göynük- Ovacık, Tekirova-Çıralı, Sarıçınar-Göynük, Beycik-Çukuryayla patikaları ve Göynük Kanyonu doğa yürüyüşleri için uygun güzergahlar.
10. İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı / Kırklareli

Karadeniz kıyısında Türkiye-Bulgaristan sınırında yer alan İğneada Longozu, mevsimsel subasar ormanları, bataklıkları, tatlı su gölleri ve kıyı kumullarını bir arada bulunduran ender ekosistemlerden biri. Kırklareli sınırlarındaki 3155 hektarlık alan 2007 yılında milli park ilan edildi.

İğneada beldesindeki Longoz Ormanları, Yıldız (Istranca) Dağları'ndan Karadeniz'e akan derelerin taşıdığı alüvyonların birikmesi ve mevsimsel olarak sular altında kalmasıyla oluşuyor.

İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı'nda beş göl bulunuyor. Erikli Gölü, yaz aylarında denizle bağlantısı kesilen bir lagün. Mert Gölü ise Çavuşdere'nin denize döküldüğü yerde. Alanın en güneyindeki Saka Gölü orman ve kumullar arasında. Hamam ve Pedina gölleri ise iç tarafta yer alıyor.

Yaklaşık 10 km uzunluğundaki kumullar Karadeniz'in güneybatısına özgü bitki türleriyle büyük önem taşıyor.Göl ve bataklık alanlarıyla deniz arasında bir bant oluşturan kıyı kumullarında ise uluslararası sözleşmelerle koruma altına alınan bitkiler yer alıyor. Milli Park, sahip olduğu nadir ve hassas ekosistemler zinciri ve zengin biyolojik çeşitliliği sayesinde yalnızca Türkiye'nin değil, Avrupa'nın da önemli doğal alanlarından biri.

İğneada'da otel, pansiyon, ev pansiyonunun yanında çadırla konaklama imkanı da var.

 11. Kaçkar Dağları Milli Parkı / Rize-Artvin

Doğal ve kültürel değerlerinin korunması için Kaçkar Dağları 1994'te milli park ilan edildi.

Toplam 51.550 hektarlık alanın büyük bölümü Rize'nin Çamlıhemşin ilçesinde; küçük bir kısmı da Artvin ve Erzurum illerine giriyor. 

Kaçkar Dağları'nı batıdan Fırtına Deresi, kuzeyden ve doğudan Hemşin Deresi, güneyden ise Barhal Çayı çevreliyor. Bitki varlığı açısından son derece zengin olan  bu derelerin vadileri, Türkiye'de ormangüllerinin 3000 metreye ulaştığı tek yer. Alan ayrıca içerdiği ender ekosistemlerinden dolayı WWF tarafından dünyanın korunması öncelikli 100 bölgesinden biri olarak seçildi.

Milli Parkta 18.013 hektar orman bulunuyor.Doğu Ladini yöredeki önemli ağaç türlerinden biri.

Kaçkar Dağları, yayla geleneğinin en iyi korunduğu yerlerden biri.

Milli Parkta ekoturizm, termal turizm, kültür turizmi ve doğa sporları giderek gelişiyor.

Çamlıhemşin ilçesi, Ayder Yaylası başta olmak üzere yayla alanlarının bazı bölümlerinde kontrollü olarak çadır ile konaklama yapılabiliyor. Milli Park yakınında konaklama tesisleri de bulunuyor.
12. Sultasazlığı Milli Parkı / Kayseri 

Sadece Türkiye'nin değil, dünyanın en önemli sulak alanlarından biri olan Sultansazlığı, Kayseri'de Develi Kapalı Havzası'nda yer alıyor.

Dört tarafı yüksek dağlarla çevrili alanın kuzeydoğusunda bozkırın içinden Erciyes Dağı, güneyinde ise kademe kademe Aladağlar yükseliyor.

2006 yılında 24.523 hektarlık bölümü milli park statüsüne kavuştu. Sultansazlığı nesli tehlike altında ve endemik olan 11 bitki taksonu barındırıyor.

13. Ağrı Dağı Milli Parkı / Ağrı - Iğdır
Ağrı Dağı ile yakın çevresini kapsayan 87.380 hektarlık alan 2004 yılında milli park ilan edildi. Tarihte birçok efsaneye konu olan dağ, yaban hayat zenginliği ve kültürel değerleriyle de dikkat çekiyor.

Ağrı Dağı Milli Parkı, Ağrı ve Küçük Ağrı dağlarını içine alıyor. Ağrı Dağı, 5137 metreyi bulan zirvesi ile Türkiye'nin en yüksek noktası ve doruğunda Türkiye'nin en büyük buzulunu barındırıyor.

Doğubayazıt'a 5 km uzaklıkta , dağın eteklerinde yer alan Buz Mağarası da parkın görülmesi gereken yerleri arasında

14. Uludağ Milli Parkı / Bursa
Bursa şehir merkezinin güneyinde yer alan Uludağ ve çevresindeki 11.338 hektarlık alan 1961 yılında milli park ilan edildi, daha sonra park alanı 12.762 hektara çıkarıldı. Kayak merkezi olarak ünlenen Uludağ ormanlar, buzul gölleri, zengin bitki ve hayvan varlığı gibi az bilinen hazinelere de sahip.

Uludağ Milli Parkı uygun yürüyüş rotaları ve kamp alanlarıyla doğa gezginleri için cazip seçenekler sunuyor. Yaz aylarında zirve çıkışı yürüyerek yapılabiliyor, bu alandaki buzul gölleri de benzersiz manzaralar sunuyor. Uludağ Milli Parkı'nın Karabelen Giriş Kapısı'na Bursa'dan 22 km'lik bir yol ile ulaşılabiliyor.

Giriş kapısı ile oteller bölgesi arası 11 km. Bursa'dan milli parkın Sarıalan kamp ve günübirlik kullanım alanına 20 dk lık teleferik yolculuğu ile de çıkılabiliyor. Bursa Kadıyayla, Kadıyayla Sarıalan Oteller bölgesi arasında teleferik hattı mevcut.

Yüksekliği 2543 metre olan dağın kuzey yönünde Sarıalan, Sobra ve Kadıyayla gibi yüksek platolar yer alıyor. Zengin bitki çeşitliliğine sahip olan milli park toplam 137 endemik türü barındırıyor. Uludağ Milli Parkı kuş türleri açısından da oldukça zengin.

Çobankaya bölgesine iki km mesafedeki Bakacak Seyir Terası, Bursa'nın ve Gemlik Körfezi'nin, Ulubat Gölü'nün panoramik açıdan en iyi seyredilebileceği yer.

Sarıalan, Çobankaya, Kirazlıyayla ve Karabelen'de yaz aylarında kamp yapılabiliyor. Oteller bölgesinde birçok otel ile kamu kesimine ait eğitim tesisleri bulunuyor.
15. Kazdağı Milli Parkı / Balıkesir
Biga Yarımadası'nın en yüksek kütlesi olan Kazdağı'nın 21.450 hektarlık bölümü 1993 yılında milli park ilan edildi.
Su kaynakları ve şelaleleriyle bir cazibe merkezi olan Kazdağı, mitolojide '' bin pınarlı İda '' olarak nitelendiriliyordu.

Milli Park özellikle bitki, kuş ve memeli hayvan türleri açısından çok zengin. Alanın milli park ilan edilmesi ve avlanmanın yasaklanmasıyla yaban hayvanı sayısında artış görüldü. Alanda bulunan 37 bitki taksonu endemik olup bu türlerden 9'u tüm dünyada sadece Kaz Dağları'nda görülüyor.

Milli parkın güneyindeki Güre Kaplıcaları önemli bir termal merkez. Güre beldesinin sınırlarında kalan Pınarbaşı'nın en önemli özelliği, Kazdağı'nın kar sularının bir kısmının kaynak halinde buradan çıkıp dere oluşturması. Zeytinli beldesine 4.5 km mesafedeki Sütüven (Hasanboğuldu) de manzarasının güzelliği ve sularıyla ziyaretçilerden rağbet görüyor.

Yakın çevrede Adramytion, Antandros ve Assos gibi önemli antik kentler de bulunuyor.

Milli Park içinde rekreasyon amaçlı iki adet günübirlik kullanım alanı var. Milli Park yetkililerinin göstereceği kontrollü noktalarda çadırla konaklama yapılabiliyor. Yörede çok sayıda konaklama tesisi de var.
16. Güllük Dağı (Termessos) Milli Parkı / Antalya
Arkeolojik değerleri ve yaban hayat zenginliğiyle dikkat çeken Güllük Dağı (Termessos) Milli Parkı 6702 hektarlık alana sahip.

Antalya İl merkezinin 34 km kuzeybatısındaki bu özel bölge 1970 yılında milli park ilan edildi. Milli Park sınırlarında Termessos antik kentinden jeomorfolojik oluşumlara birçok farklı değer bulunuyor.

Akdeniz iklim tipinin bitki topluluklarını sergileyen orman ve maki örtüsünde 680 bitki türü tespit edildi.

Milli parkta ayrıca alageyik, yaban keçisi, vaşak ve karakulak gibi önemli memeli hayvanlar yaşıyor.

Anadolu'nun en iyi korunmuş antik kentlerinden biri olan milli parka adını veren Termessos, Güllük Dağı yamaçlarında denizden 1050 m yükseklikte yer alıyor. Kentte mevcut yapılardan en eskileri Hellenistik devre ait mezarlar.

Diğer kalıntılarsa Roma dönemine ait. Surlar, kuleler, kral yolu, agora, tiyatro, zengin süslemeli mezarlar, sarnıçlar Termessos'un görkemli kalıntılarından bazıları.

Sarp kayalıklar, duvarları 600 metreye kadar yükselen Mecine Kanyonu gibi etkileyici oluşumlara sahip milli park, jeomorfolojik özellikleriyle de dikkat çekiyor.

Doğa yürüyüşleri, uygulamalı doğa eğitimi gibi etkinliklerin yapıldığı milli parkın idari merkezi ziyaretçilere alan hakkında her türlü bilgiyi veriyor.
17. Altındere Vadisi Milli Parkı / Trabzon
Trabzon Maçka'daki Altındere Vadisi 1987'de milli park ilan edildi.

Sümela Manastırı, zengin bitki örtüsü ve jeomorfolojik yapısı milli parkın ana özelliği. Sümela Manastırı, Altındere Vadisi'nin batı yamacında, 300 metrelik uçurumun ön yüzünde kurulu. Dar ve uzun bir merdivenle girilen manastır su kemeri, kütüphane, mutfak, rahip odaları, kilise, kutsal suyun toplandığı havuz ve bir çok şapelden oluşuyor.
Altındere Vadisi Milli Parkı hayvan topluluğu bakımından da zengin. Atmaca, puhu, şahin, bıldırcın, ishakkuşu, urkeklik alanda görülen önemli kuş türleri. Yakın çevrede yaşayan bazı hayvan türleri de insan baskısından kaçarak buraya sığınıyor. Tilki, karaca, vaşak, boz ayı, yabandomuzu, kurt, çakal, porsuk buradaki önemli memeli türleridir.

Bitki örtüsü Doğu Karadeniz'in eşsiz değerlerini içeriyor.Yükseltiye göre değişen orman ve alpin örtüsü gerek tür ve kompozisyon, gerek değişik mevsimlerde sergiledikleri görünüm açısından en önemli estetik kaynağı.

18. Munzur Vadisi Milli Parkı / Tunceli
Munzur Vadisi, Yukarı Fırat Havzası'nın en üst noktasında, Tunceli il sınırları içerisinde yer alıyor.

Evrensel değere sahip jeolojik ve fizyolojik oluşumları, zengin biyolojik çeşitliliği nedeniyle 1971'de 42.000 hektarlık alan milli park ilan edildi. Munzur Vadisi Milli Parkı, Tunceli il merkezine 8 km uzaklıkta başlıyor, vadi boyunca Munzur Dağları'na kadar uzanıyor.

Kuzeyde 3300 metreye kadar yükselen Munzur Dağları, Mercan ve Munzur Suyu vadileri ile bölünüyor.
Munzur Suyu ve Mercan'da yöreye özgü nadir alabalık türü yaşıyor.

Dağ keçisi, çengel boynuzlu dağ keçisi, vaşak, urkeklik, sakallı akbaba yaban yaşamın yöreye özgü değerlerini oluşturuyor.
Munzur Dağları'ndaki göller, Ovacık ilçe düzlüğündeki gözeler, kanyonlar, vadi boyunca dökülen şelaleler milli parkın doğal güzellikleri. Parkta tespit edilen 1518 bitki türünden 108'i endemik.

Dağların Mercan Vadisi'ne inen yamaçlarında yer alan Kırkmerdiven Şelaleleri, dar ve küçük bir vadide akan birkaç şelaleden oluşuyor.

19. Saklıkent Milli Parkı / Muğla - Antalya
Muğla'nın Fethiye ile Antalya'nın Kaş ilçesi sınırları içerisinde, Eşen Çayı'nın Karaçay kolu üzerindeki 12.390 hektarlık alan 1996' da Milli Park ilan edildi.

Deniz seviyesinden 1000-1100 m yükseklikte, dik vadi yamaçlarına sahip Saklıkent Kanyonu yer alıyor. Burası özellikle yaz aylarında turist akınına uğruyor. 

Yaklaşık 18 km boyunca uzanan kanyonda profesyonel olmayanların sonuna kadar yürümesi mümkün değil.

Kanyon duvarına tutturulmuş tahta iskelelerde, ancak tek sıra ilerleyerek belli bir noktaya kadar yürünüyor. Karaçay'dan başlayıp Eşen Çayı'nın Patara ağzında biten kano turları da yapmak mümkün.

Kanyon günübirlik ziyaret için ideal. Fethiye ve Kaş konaklama için en yakın merkezler.

20. Aladağlar Milli Parkı / Niğde-Adana-Kayseri
Kayseri, Niğde ve Adana il sınırları içinde kalan Aladağlar ve yakın çevresinin 54.524 hektarlık bölümü, 1995 yılında milli park ilan edildi. Yüzey şekillerinin çeşitliliği, zengin bitki ve hayvan topluluğu, kayalardan fışkıran şelaleleriyle ilgi çekici ve doğaseverler için cazip merkezlerden biri.

Aladağlar Milli Parkı, 730 metreden 3756 metreye yaklaşık 3 bin metrelik yükseklik farkına sahip. Bu özellik değişik yaşam ortamlarına yol açtığından alanda çok çeşitli bitki ve hayvan türü yaşıyor.

Endemizm açısından önemli olan alanda 57 endemik bitki taksonu bulunuyor. Beşparmakotu gibi 9 bitki türü tüm dünyada sadece Aladağlar'da görülüyor. Aladağlar kuşlar açısından da büyük öneme sahip. Alanda kaya kartalı, gökdoğan, sakallı akbaba, kızıl akbaba, küçük kartal gibi yırtıcı kuş türleri bulunuyor. Ayrıca nesli küresel ölçekte tehlike altında olan küçük akbaba alanda ürüyor.

Hacer Boğazı, Karagöl Deresi Vadisi (Kemikli Boğaz), Susuz Deresi Vadisi, Aksu Deresi Vadisi, Emli Boğazı Aladağlar'ın önemli vadi sistemleri.
Demirkazık, Emler, Kızılkaya, Direktaş, Alaca, Kaldı, Gürtepe, Güzeller ve Lahitkaya da Aladağlar'ın önemli zirveleri arasında.

Aladağlar Milli Parkı'nda Demirkazık ve çevresi, Emli Boğazı, Yedigöller, Kartalkaya yöresi, Kapuzbaşı Şelaleleri, Hacer Ormanları dağcıların tırmanma ve yürüyüş etkinlikleri gerçekleştirdiği alanlar. Toplam yedi şelaleden oluşan Kapuzbaşı Şelaleleri de görülmesi gereken yerlerin başında geliyor.

Aladağlar Milli Parkı'nda Kapuzbaşı Şelaleleri bölgesinde, Büyükçakır köyünde yer alan pansiyon ve özel kamp alanları bulunuyor.
21. Honaz Dağı Milli Parkı / Denizli
Ege Bölgesi'nin en yüksek noktası 2528 metreyle Honaz Dağı. Dik yapısıyla dikkat çeken ve biyolojik çeşitlilik açısından önemli bir merkez olan Honaz, 1995'te milli park ilan edildi.

Ardından 1998'de sınırları büyütülerek 10.000 hektara yaklaştı. Alanda saptanan 993 bitki türünün 34'ü endemik. Karaçam ve kızılçam yoğun; yer yer meşe ve yüksek yerlerde ardıç ağacına da rastlanıyor.
Milli parkta en sık görülen hayvan dağkeçisi. Yabandomuzu, tavşan, tilki, sansar ve porsuk diğer üyeler.
Honaz Dağı Milli Parkı, yüzey şekilleri ve iklimi sayesinde kayak sporu için çok uygun. Delta kanat, yamaç paraşütü ve doğa yürüyüşleri de milli parkta yapılabilecek etkinlikler arasında.

Colossae antik kenti Honaz Dağı Milli Parkı sınırları içinde kalıyor. Kent, Phrygia'nın önemli merkezlerinden biriydi.Günümüzde Colossae'de çok sayıda kaya mezarı görülebiliyor.

Honaz ilçesi ve Denizli il merkezinde konaklamak için çok sayıda seçenek bulunuyor.
22. Soğuksu Milli Parkı / Ankara
Kızılcahamam ilçe merkezinin kuzeybatısında kalan 1195 hektarlık bölüm 1959 yılında '' Soğuksu Milli Parkı '' ilan edildi. Milli park, iki ana vadiye açılan pek çok dere ve vadiler arasında uzanan düzlüklere sahip.

Volkanik kayaç yapısı nedeniyle yörede pek çok sıcak ve soğuk su kaynağı bulunuyor. Sıcak su kaynakları kaplıca olarak değerlendiriliyor.
Parkın 945 hektarı ormanlık, 250 hektarı ise açıklık saha. Parkta hakim ağaç türleri karaçam, sarıçam, köknar, gürgen. Bunların yanı sıra yabani çilek, yabani fındık, titrek kavak ve bazı meşe türlerine de rastlanıyor.

Soğuksu Milli Parkı'nda yabandomuzu, boz ayı, tilki, çakal ve kurt gibi memeli hayvanlar bulunuyor. Parkta 160 civarında kuş türü de görülüyor. Bu kuş türlerinin en önemlisi dünya çapında koruma altına alınan kara akbaba. Kızılcahamam ilçesinin girişinde ziyaretçileri bir kara akbaba heykeli karşılıyor.

Ankara'ya yakınlığı ve şifalı kaplıcalarıyla milli park pek çok ziyaretçiyi kendine çekiyor. Parkta yürüyüş, botanik turu, kuş gözlemi ve foto safari aktiviteleri yapılabiliyor. Dağcılık ise Osmandede Tepesi adı verilen bölgenin kuzey batısında yapılıyor.

Atatürk Çamı Alanı'nda her yıl 16 Temmuz'da  '' Atatürk Günü '' düzenleniyor. Fosil ağaç bölgesi ise parkın bir diğer ziyaret noktası.
23. Kızıldağ Milli Parkı / Isparta
Kızıldağ ve çevresi ilk olarak 1969'da milli park ilan edildi. 1993'te genişletilerek 59.400 hektara çıkarıldı. Akdeniz Bölgesi orman kuşağından İç Anadolu step bölgesine geçiş zonunda bulunuyor. Dağlık alanlar, yaşlı orman örtüsü, su yüzeyi, düzlükler, dik ya da yumuşak yamaçlar bir bütün olarak alanın karakterini oluşturuyor.

Hayvan türleri açısından da çok zengin olan alanda 173 kuş türü tespit edildi. Beyşehir Gölü Havzası da balık türleri için önem taşıyor. Bu sularda kadifebalığı, tatlı su kefali, gökçebalık, gümüşbalığı gibi türler yaşıyor.

Milli Park mağaracılık faaliyetlerine çok uygun. Yenişarbademli'nin 8 km kuzeybatısındaki Pınargözü, dünya literatürüne girmiş önemli mağaralardan. Büyük Sivri Tepesi ise dağcılar için önemli.

Günübirlik rekreasyonel kullanıma uygun milli parkta Sindel, Küre, Karamık, Körkuyu, İncebel, Malanda gibi yaylalar bulunuyor. Yaylalarda yılın belli dönemlerinde Honamlı Yörükleri konaklıyor. Doğa yürüyüşlerine uygun milli park, Beyşehir Gölü'ne bakan manzara noktalarına da sahip. Kızıldağ Milli Parkı'nda günübirlik dinlenme ve piknik alanları ile bungalovlar ve çadırlı kamp alanı bulunuyor.
24. Hatila Vadisi Milli Parkı / Artvin
Ormanlarla kaplı Hatila Vadisi, Artvin il merkezine 10 km uzaklıkta. Alanı 17.138 hektarı bulan vadi 1994 yılında milli park ilan edildi. Birçok yan dere ile beslenen Hatila Vadisi yaklaşık 25 km uzunluğunda.

Görkemli bir topografyaya sahip vadinin orta kesimlerinde kanyon ve boğaz tipi vadi oluşumu bulunuyor.

Milli Park, aralarında endemik türlerin de bulunduğu çok sayıda bitki ve hayvana ev sahipliği yapıyor. Hatila Vadisi'nin düşük yükseltilerinde yaprağını döken yayvan yapraklı bitkiler, yüksek kesimlerinde ise iğneyapraklı, her dem yeşil bitkilerden oluşan ormanlar bulunuyor. Vadinin Çoruh Nehri'ne bağlandığı kesimlerde fıstıkçamı yayılış gösteriyor.

Bir Akdeniz iklimi bitkisi olmasına rağmen fıstıkçamı bu yörede doğal olarak yetişiyor.

Yörede ayı, yabandomuzu, kurt, tilki, porsuk, yabankeçisi, sansar, çakal gibi memeli hayvanlar bulunuyor. Atmaca, kaya kartalı, dağhorozu ise alanın kuş türleri arasında. Hopa engereği ise milli parkta bulunan önemli bir yılan türü.

Milli Parka adını veren Hatila Vadisi'yle bitişiğindeki küçük vadiler, ziyaretçiler için etkileyici peyzaj güzellikleri barındırıyor.

Ayrıca Hatila Vadisi'nde foto safari, bisiklet safari, doğa yürüyüşü gibi faaliyetler yapılabiliyor. Milli park içinde bir ziyaretçi merkezi bulunuyor. Milli Park sınırlarında günübirlik ve kamp kullanımları (çadır ve karavan) için belirlenmiş alanlar bulunuyor.
25. Beyşehir Gölü Milli Parkı / Konya
Bünyesinde sulak alanlar, adalar, ormanlar ve farklı ekosistemler barındıran, hayati öneme sahip Beyşehir Gölü ve yakın çevresi 1993'te milli park ilan edildi.

Beyşehir Gölü sularının maviliği, büyüklü küçüklü adaları, kumsalları, çevresindeki bitki örtüsüyle Türkiye'nin en güzel göllerinden biri. Tektonik kökenli bir çukurluğun içinde yer alıyor. Ama gölün biçimlenmesinde karstlaşma süreci de etkili. Göl havzası çok sayıda bitki ve hayvan türü için ideal bir yaşam alanı.

Göl ve yakın çevresi ormanlık alanlar, makilik alanlar, kültür alanları ile akarsular, sazlık ve bataklık alanlar gibi çok çeşitli bölümlerden oluşuyor.Beyşehir Gölü'ndeki irili ufaklı adalar kuşlara üreme ve beslenme olanağı sağlıyor. Milli Park alanında 153 kuş türü bulunuyor. Türkiye'de kışlayan kuş türleri içinde son derece önemli olan gölde Macar ördeği, elmabaş patka ve sakarmeke kışlayan türler arasında.

İkiyaşamlı sürüngen ve memeli sınıflara ait türler de var. Göl ve derelerde ise toplam 16 balık türü yayılış gösteriyor. Beyşehir Gölü Milli Parkı içsu balıkları bakımından da zengin.

Selçuklu döneminden kalma Kubadabat Sarayı harabeleri, Kızkalesi Adası'ndaki kalıntılar, Hititlerden kalma Eflatun Pınarı, ahşap mimarisiyle Eşrefoğlu Camii, taş köprü gibi yapılar görülmesi gereken eserler.
26. Gala Gölü Milli Parkı / Edirne
Meriç Deltası'nda Pamuklu ve Küçük Gala gölleri ile Koyuntepe Sazlıkları'nı kapsayan 2369 hektarlık alan 1991 yılında tabiatı koruma alanı ilan edildi. Alanın sınırları 6090 hektara çıkartılarak 2005 yılında milli park yapıldı.

Meriç Deltası Avrupa, Afrika ve Ortadoğu arasında göç eden çok sayıda göçmen kuş için önemli bir dinlenme alanı. Ilıman iklimi nedeniyle Avrupa'nın birçok sukuşu da kış aylarını burada geçiriyor.

Milli Park tehlike altındaki türlerden ak kuyruklu kartal, küçük karabatak, tepeli pelikan, çeltikçi gibi kuşlara ev sahipliği yapıyor. Alan kuğu, bahri gibi toplamı 130 adet kuş türüne ev sahipliği yapıyor.

Enez'in hemen kıyısındaki Ainos antik kenti de görkemli kalıntılarıyla gezilmeye değer.

Milli Park Enez'e 10 km, İpsala'ya 22 km mesafede.Kıyıdaki Dalyan Gölü ve Enez'in 10 km kuzeydoğusundaki Gala Gölü'ne araba yolları takip edilerek kolayca ulaşılabiliyor.
27. Yumurtalık Lagünü Milli Parkı / Adana
Alan 2016 yılında Milli Park statüsüne alınmıştır.

Milli Parkın toplam alanı 16.430 hektar. Alan Yumurtalık ilçe merkezine 30 km, Karataş ilçe merkezine ise 35 km uzaklıktadır.
Yumurtalık Lagünleri, Ceyhan Nehri'nin denize döküldüğü nokta ile Yumurtalık Körfezi arasında kalan lagünler, tatlı ve tuzlu su bataklıkları, geniş çorak düzlükler, sazlıklar, ıslak çayırlar, kumullar ve Halep çamı ormanından oluşan oldukça kompleks bir yapıya sahip sulak alan sistemidir.

Bölgedeki diğer lagünlerin aksine , düzensiz kıyı çizgisine sahip olup birçok noktada denizle birleşmektedir. Göllerin derinlikleri 20-60 cm arasında değişmektedir.
28. Spil Dağı Milli Parkı / Manisa
Manisa'nın hemen yanı başındaki Spil Dağı ve çevresindeki 6693 hektarlık alan 1968 yılında Milli Park ilan edildi. Gediz Ovası'nın 60 metrelik seviyesinden başlayan park alanının en yüksek noktası 1517 m ile Karadağ. Dağın dört tarafında derin vadiler içinde dere yatakları uzanıyor. Bu sular asırlar boyu vadileri eritip yararak yer yer dik duvarlı kanyonlar oluşturdu.

Milli Parkın doğusunda içi tamamen sülüklerle dolu Sülüklü Göl yer alıyor. Zengin bir bitki varlığına sahip olan milli parkta hakim ağaç türleri kızılçam, karaçam. Bunlara saçlı meşe de katılıyor. Dere yataklarında ise çınarlar mevcut. Spil Dağı Milli Parkı'nda 70' ten fazla endemik bitki türü mevcut. Bunlardan bazıları ise dünya üzerinde sadece Spil Dağı'nda bulunuyor. Bu dağın en önemli bitkilerinden biri de laleler.
Yılkı atları, tilki, karaca, çakal, porsuk, domuz ve sansar milli parkın sakinleri arasında. Gökdoğan, kınalı keklik, Anadolu sıvacısı alandaki kuş türlerinden bazıları.

Manisa'nın Karaköy semti Çaybaşı mevkiinde Niobe görülebiliyor. Kadın başı şeklindeki bu kayadan  sızan su, halk arasında mitolojideki Niobe'nin gözyaşları olarak kabul ediliyor.
Spil Dağı Milli Parkı'nda en güzel manzara seyir noktalarından biri Ataalanı mevkisine 4 km uzaklıktaki seyir tepesi. Diğer bir önemli nokta ise İzmir Körfezi'nin görülebildiği Çorcur Tepesi. Milli Parkta ziyaretçilerin konaklaması için 23 dağ evi var. Milli Parkta ücret karşılığında çadır ve karavan ile konaklamak da mümkün.
29. Sarıkamış - Allahuekber Dağları Milli Parkı / Kars - Erzurum
Anadolu'nun kuzeybatısında 22.980 hektar büyüklüğündeki alan 2004 yılında Milli Park ilan edildi. Sarıçam ağaçları ve Sarıkamış Harekatı parkın doğal ve tarihi değerlerini oluşturur.

Sarıçam, Türkiye'de en yüksek rakımda yayılışını bu alanda gösteriyor. Milli Park kuşlar açısından da dikkat çekici. Sakallı akbaba, kızıl akbaba, kara akbaba ve küçük orman kartalı gibi yırtıcı kuş türleri alanda ürüyor. Burada boz ayı, kurt, susamuru ve vaşak gibi hayvan türleri de bulunuyor.

Allahuekber Dağları'nda 1914-1915 yıllarında '' Sarıkamış Harekatı '' nın gerçekleştiği alan da milli park sınırları içinde.

Savaşların ve trajedilerin yoğun yaşanması nedeniyle şehitliklerin çoğunluğu Sarıkamış ilçesi yakınlarında bulunuyor.

Ziyaretçiler için yörede birçok konaklama seçeneği var.
30. Troya Tarihi Milli Parkı / Çanakkale
Çanakkale'nin Ezine ilçesi sınırları içerisinde Çanakkale Boğazı'nın girişinde yer alan 13.350 hektarlık alan 1996 yılında Troya Tarihi Milli Parkı ilan edildi. Bu tarihten itibaren '' Homeros'un doğası '' ziyaretçilerin Troia kalesinden çevreye baktıklarında gördükleri doğal çevre koruma altına alındı. Alan 1998 yılında '' UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi '' ne alındı.

Bölgede sadece kültür mirasının değil, doğa mirasının korunması da çok önemli. Park, Neolitik dönemden 20. yüzyıla kadar (1915 Çanakkale Savaşları anıtları) uzanan birçok arkeolojik ve tarihsel anıtı barındırıyor.

Asya ve Avrupa kıtaları ile Ege ve Karadeniz arasındaki stratejik konumu nedeniyle Troia birçok yıkım ve savaşa tanıklık etti. Kent dokuz kez yıkıldı ve yeniden kuruldu. Bunların en önemlisini konu edinen, İzmirli ozan Homeros'un İliada ve Odysseia destanlarının anayurdu da Troia idi.

Milli Park sahası içerisinde konaklama imkanı bulunmuyor. Parkın yakınında yer alan Ezine ilçesinde konaklama yapılabilir.
31. Yozgat Çamlığı Milli Parkı / Yozgat
Yozgat Çamlığı Milli Parkı, 1958 yılında ilan edildi.İl merkezine 2 km uzaklıkta.

Soğukoluk Tepesi'nin kuzey yamacında 264 hektarlık bir alanı kaplayan milli parkta doğal olarak yetişen karaçam ve plantasyon ile elde edilen sarıçam ormanı yer alıyor.

Yozgat Çamlığı Milli Parkı'nda 212 bitki türü mevcut. Karaçam, meşe, ardıç, kavak türleri, söğüt parkta hakim ağaç türlerinden.

Milli Parktaki hayvan türlerinden bazıları ise tilki, sansar, sincap gibi memeliler; saksağan, sığırcık gibi kuşlar.

Parkın içinde yer alan yapay göletin çevresinden başlayan 3700 metrelik bir yürüyüş parkuru ve kuş gözleme için yapılan ahşap kule de ziyaret noktalarından.

32. Karatepe - Aslantaş Milli Parkı / Osmaniye
Akdeniz Bölgesi'nde Osmaniye ili sınırları içinde bulunan alan 1958 yılında Milli Park ilan edilmiştir. Yüzölçümü 4295 hektardır.

Milli Park alanı, Ceyhan Nehri üzerinde Aslantaş barajının yapımından sonra, içinde yaklaşık 1000 hektarlık su yüzeyi ile birlikte gerek görsel, gerekse baraj gölünün oluşturduğu su kitlesi ile peyzaj güzellikleri ile ilginç doğal özellikleri taşıyan bir alan durumuna gelmiştir.

Geç Hitit döneminin (M.Ö. 8. yy) önemli yerleşimlerinin ve kalesinin bulunduğu bir alandır.Roma ve Bizans dönemlerinde de yerleşmeler olmuştur.

Milli Parkta bu dönemlere ait eserler bulunmaktadır. Ceyhan Irmağı'nın içinden geçtiği bu alanda kızılçam ormanları, meşelikler ve makilikler yer almakta, Akdeniz Bölgesi'ne özgü flora ve fauna türleri yaşamaktadır.

Geç Hitit kalesinde bulunan ve Anadolu tarihinin karanlık kalmış bir bölümünün aydınlığa kavuşmasına büyük katkısı olan eserlerin en önemlisi yazıtlardır. Yazıtları Açık Hava Müzesi içerisinde görmek mümkün.
33. Nemrut Dağı Milli Parkı / Adıyaman -  Malatya
Nemrut Dağı, Türkiye'nin UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde bulunan dokuz değerinden biri. Nemrut Dağı, Karakuş Tepesi, Arsameia, Cendere Köprüsü'nü kapsayan 13.850 hektarlık alan 1988'de milli park ilan edildi.

Milli Park Kahta'ya 9, Adıyaman'a 43 km. Antiokhos Tümülüsü ve dev heykelleri, Eskikale (Arsameia), Yenikale, Karakuş Tepe ve Cendere Köprüsü milli park içerisinde kalan önemli alanlar. Bugünkü Gaziantep, Malatya ve Adıyaman illerini kapsayan bölgede İÖ 162 - İS 72 yılları arasında Kommagene Krallığı hüküm sürdü. İÖ 69-36 yılları arasında hüküm süren kralı Antiokhos, antik dünyanın o zamana kadarki en büyük tümülüsünü yaptırdı. Nemrut Dağı'nın 2100 metrelik zirvesindeki tümülüs ve çevresi aynı zamanda Antiokhos'un kendine adadığı bir kült merkeziydi.

Mezar odası üzeri 80 m yüksekliğinde, 30 bin metreküplük mıcırla dolu.

Doğu ve batıdaki iki terasta Antiokhos'un kraliyet sembolü aslan ve kartal ile Pers ve Hellen Tanrılarının heykelleri yer alıyor.
34. Altınbeşik Mağarası Milli Parkı / Antalya
İbradı (Aydınkent) ilçesi sınırları içerisinde yer alan Altınbeşik Mağarası 1994'te milli park ilan edildi. Adını bulunduğu Altınbeşik Tepesi'nden alan mağara kısmen aktif. Güz aylarında mağarada birçok gölet oluşuyor. Bahar aylarında ise debisi kuvvetli dereler alıyor. Aslında daha kuzeydeki düzlüklerden yeraltına inen suların toplandığı bir yeraltı nehri Altınbeşik Mağarası; Büyük Düden, Oruç Düdeni ve Feyzullah Düdeni'nden gelen suları Manavgat Çayı'na boşaltıyor.

Altınbeşik Mağarası'nın toplam uzunluğu 2500 metre; girişe göre en yüksek noktası ise 101 metre. Mağara üç seviyeden oluşuyor. Üst seviye aktivitesini tamamen yitirmiş durumda, tabanında dikkat çekici büyük kaya blokları ile sarkıt ve dikitler bulunuyor. Orta seviye yağmurlu mevsimlerde su altında kalıyor.

Milli Park zengin bir bitki örtüsüyle çevrili. Maki örtüsünün yanı sıra sedir, ardıç ve kızılçam alanda yayılış gösteren ağaç türleri. Milli park alanında yabankeçisi, yabandomuzu, tilki ve kurt gibi memeli hayvanlar bulunuyor.
35. Marmaris Milli Parkı / Muğla
Muğla iline bağlı Reşadiye Yarımadası üzerinde, Marmaris ilçesi sınırlarında yer alan yaklaşık 34.000 hektarlık alan 1996 yılında milli park ilan edildi.

Milli Park hem deniz, hem orman alanlarına sahip olduğundan korunması deniz ve karasal biyolojik çeşitlilik için büyük önem taşıyor.

Alanda hakim bitki türleri; kızılçam, karaçam, sığla, dallı Akdeniz servisi, kermes meşesi, pırnal meşesi, boz pırnal meşesi, bodur ardıç, yabani zeytin, keçiboynuzu, sandal, menengiç, zakkum ve ladin. Milli parktaki 514 bitki türünden 54'ü endemik.

Yabankeçisi, yabandomuzu, tilki, çakal, porsuk ve karakulak alanda dağılım gösteriyor. Marmaris Milli Parkı'nda sit alanı statüsündeki arkeolojik kalıntılar arasında Amos harabeleri, Physkos antik kenti, Gavur Sancağı, Nimara Adası eski köy yerleşimi bulunuyor. Ayrıca milli park sınırlarındaki Nimara Adası, Adaağzı mevkii, Günnücek ormanı, Keçi ve Bedir Adası doğal sit alanı.
36. Botan Vadisi Milli Parkı / Siirt

Türkiye'nin en yeni ve 44. milli parkı olan Botan Vadisi, doğanın binbir rengini barındıran ve karpostallık görüntüsüyle yılın her mevsiminde göz kamaştırıyor. Ilısu Barajı Gölü havzasında kalan Botan Çayı'nda suyun yükselmesiyle daha da ilgi çeken vadi, yaklaşık 350 m yükseklikteki tepede yer alan Rasıl Hacar'dan (Deliklitaş) bakışla görenleri hayran bırakıyor. Bu havzada doğa sporları, yamaç paraşütü gibi etkinlikler yapılabiliyor.
Botan Vadisi, keşfedilmeyi bekleyen dünyada nadir yerler arasında.
37. Boğazköy - Alacahöyük Milli Parkı / Çorum
Boğazkale ilçesindeki Hitit başkenti Hattuşa ve Alacahöyük kalıntılarını kapsayan 2634 hektarlık alan 1988'de milli park ilan edildi. Hattuşa 1986'dan beri UNESCO'nun '' Dünya Kültür Mirası Listesi '' nde. Burada bulunan çiviyazılı tablet arşivleri de 2001'den beri yine UNESCO'nun '' Dünya Belleği Listesi '' nde yer alıyor.

Boğazkale (eski adı Boğazköy) ilçesinde geniş bir ovanın (Budaközü) bitiminde yükselen, sarp kayalıklı ve engebeli arazi üzerine kurulmuş Hattuşa, topoğrafyasıyla ziyaretçilerini etkiliyor. Hattuşa'nın en etkileyici kutsal mekanı yüksek kayalar arasına saklanmış Yazılıkaya Açık Hava Tapınağı.

Milli Parktaki bir diğer yerleşim Boğazköy'e 28 km mesafede, Hititlerin önemli bir yerleşim merkezi olan Alacahöyük örenyeri. Yörede bir de müze bulunuyor.
38. Başkomutan Tarihi Milli Parkı / Kütahya-Afyonkarahisar-Uşak
Başkomutan Tarihi Milli Parkı içinde yer alan iki ana bölüm, Kocatepe ve Dumlupınar'daki savaş alanları, şehitlikleri ve anıtları kapsıyor. Kocatepe Afyon'da, Dumlupınar; Kütahya,Afyon ve Uşak il sınırlarının birleştiği alanda. Başkomutan Tarihi Milli Parkı, 26-30 Ağustos 1922 tarihinde Büyük Taarruz'un gerçekleştiği alanlarda 1981 yılında ilan edildi.

Milli Parkın ana ögelerini tarihi olgular oluşturuyor. Milli Park'ta; Kocatepe, Yüzbaşı Agah Efendi Şehitliği, Büyük Taarruz Şehitliği ve Mustafa Kemal Atatürk Anıtı, 26 Ağustos Tanıtım Parkı, Zafer Müzesi, Zafertepe Anıtı, Şehir Sancaktar Mehmetçik Anıtı, Yüzbaşı Şekip Efendi Şehitliği, Üç Tepeler (Aslıhanlar) Şehitliği, Dumlupınar Anıtı, Dumlupınar Şehitliği, Dumlupınar Müzesi ziyaret edilebilir.
39. Tek Tek Dağları Milli Parkı / Şanlıurfa
Harran Ovası ile Viranşehir Ovası arasında uzanan Tek Tek Dağları üzerindeki 19.335 hektarlık bir alan 2007 yılında milli park statüsüne kavuştu.

Milli Park bozkır türleri açısından önem taşıyor. Bitki türlerinden sığırkuyrukları alandaki dikkat çekici türlerden. Milli parktaki önemli memeli türlerinden biri ceylan. Alandaki önemli kuş türlerinden bazıları Bağırtlak, kılkuyruk bağırtlak ve nesli küresel ölçekte tehlike altındaki toy. Milli parkta nesli ulusal ölçekte tehlike altında olan sürüngen türlerinden Varan da yaşıyor.

Milli Parkta tarihi ve arkeolojik açıdan önemli alanlar bulunuyor. Şuayipşehri, Şanlıurfa'nın 75 km güneydoğusunda. Köy, Harran'a 40, Hanel Bağrur Kervansaray'ına 25 km. Şuayipşehri'nde birçok mağara ve dehliz var. Köyün iki kilisesinden biri yeraltında. Buradaki kaya mezarlarının üzerine kesme taştan inşa edilen yapıların duvar ve temel kalıntılarının küçük bir kısmı da görülebiliyor. Şuayip Peygamber'in yattığına inanılan mağara köyün en fazla ziyaret edilen mağarası.

Yağmurlu köyü olarak da bilinen Sumatar (Soğmatar) Harran'ın 60 km kuzeydoğusunda. Köyde Assur ve Romalılara ait kaya mezarları bulunuyor.
40. Sakarya Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı / Ankara
Milli Park, Ankara'nın Polatlı ve Haymana ilçeleri sınırlarında 75 km lik bir cepheyi kapsamaktadır. Toplam 13.850 hektar alan ve 14 parçadan oluşmaktadır.

Anıtlar, şehitlikler, siperler, lojistik üstler görülebilir.
41. Nenehatun Tarihi Milli Parkı / Erzurum
Erzurum ili sınırları içerisinde kalan Aziziye ve Mecidiye tabyaları ile çevresi, 2009 yılında milli park ilan edildi. Osmanlı İmparatorluğu, 19.yy ikinci yarısındaki savaşta Rus ordusuna karşı Erzurum'un doğusunda ve çevresinde savunma amaçlı tabyalar yaptı. '' 93 Harbi '' olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı Rus savaşında bu tabyalar sayesinde Rusların ilerlemesi durdurulabildi. Toplam 21 adet tabyanın hepsi kesme taştan inşa edilmiş büyük boyutlu yapılar. Büyük ve Küçük Palandöken Tabyaları, Palandöken Dağları'nda yaklaşık 3000 metre rakımda inşa edildi.

Parka adını veren Nene Hatun'un hikayesi ise şöyle : Osmanlı Rus savaşında Erzurum'u ele geçirmeyi hedefleyen Ruslar Aziziye Tabyası'na saldırdı. Bu haberi duyan Erzurum halkı o zaman henüz 20 yaşında olan Nene Hatun'un önderliğinde kadın erkek Aziziye Tabyası'na koşarak tabyaları geri aldı. Ömrünün son demlerini '' 3.Ordu'nun Annesi '' olarak geçiren ve 1955 yılında '' Yılın Annesi '' seçildikten sonra 22 Mayıs 1955 günü Erzurum'da vefat eden Nene Hatun, Aziziye Anıtı'nın yanına defnedildi.

Milli Park bu tarihi değerlerinin yanı sıra doğal bitki çeşitliliği ile de önemli.
42. İstiklal Yolu Tarihi Milli Parkı / Kastamonu -  Çankırı
2357 dekarlık tarihe tanıklık eden alan gelecek nesillere ulaştırılması için 1 Kasım 2018'de milli park ilan edildi. İstiklal Yolu, İnebolu-Kastamonu-Ankara hattı üzerinde yer almaktadır.

Milli Mücadelenin en hayati yolu haline gelmiş ve önemi milli mücadele süresinde devam etmiştir.
İnebolu-Küre-Seydiler-Kastamonu-Ilgaz-Çankırı-Kalecik-Ankara güzergahı üzerinde yer alan İstiklal Yolu; 3 il, 7 ilçe, 21 köy olmak üzere toplam 31 yerleşim merkezi içinden veya yakınından geçmekte olup yaklaşık uzunluğu 340 km dir.
   İstanbul, Sivastopol, Novrosiski, Tuapsi ve Batum limanlarından İnebolu'ya gemilerle getirilen lojistik malzeme ve mühimmat İnebolu'ya has Denk Kayıkları ile limana taşınıyor, orada kayıt altına alınarak nakil araçlarıyla Ankara'ya taşınıyordu.

İstiklal Yolu güzergahında;
Yer yer sağlam kalmış tarihi yol, merkez ve çok sayıda tarihi taş köprü,
İnebolu'da eski Askerlik Şubesi Binası,
Küre Ecevit Hanı,
Küre Ersizdere Yaylası,
Seydiler Şehitler Anıtı,
Seydiler Kültür Evi,
Kastamonu Şehitler Anıtı,
Ilgaz Derbent Şehitler Anıtı,
Ilgaz Kaleköy Halil Ağa Hanı Yeri,
Topal Ali Hanı,
Gündoğdu Jandarma Karakolu Yeri,
Yeni Gündoğdu Jandarma Karakolu Binası,
Tüney Jandarma Karakolu Binası ve Ankara MKE Masam fabrika binası    yer almaktadır.
43. Kop Dağı Müdafaası Milli Parkı / Bayburt - Erzurum
Bayburt - Kop Savunması; Birinci Dünya Savaşında Rus Ordusunun durdurulmasında fevkalade önemli bir yeri olan, yalnız doğu cephesinin değil savaşın ve geleceğimizin seyrini değiştiren büyük bir mücadeledir. Muharebeden günümüze intikal etmiş izleri olan mevziler, siperler, şehitlikler, anıtlar, muharebede kullanılan binalar, yapılar alanın ana Kaynak Değerini oluşturmaktadır.

Bayburt ili ve Erzurum ili sınırları içerisinde bulunan 6335 ha büyüklüğündeki '' Kop Dağı Müdafaası Tarihi Milli Parkı '' 31.10.2016 da ilan edildi. Kop Dağı Türkiye'nin en zengin kelebek alanlarından biridir. 10' u endemik, 37'si nadir olmak üzere 134 kelebek türünü barındırır. Alanda; sürüngen türleri, ayı, vaşak, tilki, kurt yaşamaktadır. 
44. Malazgirt Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı / Muş
Sultan Alparslan'ın Bizans İmparator'u Roman Diyojen'i yenerek Türklere Anadolu'nun kapılarını açtığı Muş'un Malazgirt ilçesinde, inşaatı devam eden '' Malazgirt Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı'' nın birçok alanda ilçenin gelişmesinin yolunu açması bekleniyor.

İlçenin Danışmentgazi Mahallesi'nde 70 bin metrekarelik alana kurulan parkta giriş kontrol ünitesi, 250 otobüslük otopark, ikram kontrol alanı, şadırvan, giriş takı, 250 metre uzunluğunda fetih yolu, namazgah, 100 bin kişilik tören alanı, hitabet alanı, protokol dinlenme birimi, 8 helikopter sahası, lavabolar ve protokol otoparkı inşa edildi.

Kaynaklar :
-Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü
-Türkiye Gezi Parkları Atlası-Keşif Kitaplığı